Czym jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych (wzrok, słuch, równowaga, dotyk, czucie ruchu-kinestezja)dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami, aby mogły być użyte do celowego działania. Prawidłowa organizacja wiadomości płynących z ciała i środowiska może być użyta do planowego ruchu, odpowiedniego napięcia mięśni, zachowania wyznaczonej pozycji ciała czy właściwego reagowania emocjonalnego na zaistniałą sytuację. Od przebiegu procesów dokonujących się w ośrodkowym układzie nerwowym zależą skomplikowane procesy takie jak mowa, czytanie, pisanie czy liczenie.
Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku życia Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka
Założenia teorii integracji sensorycznej
Teoria integracji sensorycznej opiera się na kilku założeniach odwołujących się do neurologii i teorii zachowania.
-
Plastyczność neuronalna, czyli zdolność mózgu do zmian i modyfikacji. Dokonuje się przez całe życie, ale znacznie większa jest u młodszych dzieci. Plastyczność mózgu ma zasadnicze znaczenie dla terapii integracji sensorycznej, gdyż zakłada możliwość zmian w obrębie systemu nerwowego pod wpływem kontrolowanego dopływu bodźców sensorycznych. Plastyczność neuronalna zależy od zaangażowania dziecka w zadania, różnorodności środowiska, w którym przebiega rozwój i terapii oraz od tzw. krytycznych okresów rozwojowych.
-
Sekwencyjny rozwój procesów integracji sensorycznej. Złożone kompleksowe zachowania rozwijają się w oparciu o bardziej podstawowe, wcześniej wykształcone.
-
Integralność systemu nerwowego. Wyższe struktury mózgu ewaluują z niższych. Mózg funkcjonuje jako całość i istnieje wzajemna zależność między ośrodkami podkorowymi i korowymi.
-
Reakcje adaptacyjne, czyli właściwe reakcje na wymogi środowiska. Reakcje adaptacyjne wpływają na rozwój integracji sensorycznej, a procesy integracji sensorycznej przyczyniają się do pojawienia się coraz bardziej złożonych reakcji adaptacyjnych na zasadzie sprzężenia zwrotnego.
-
Każde dziecko ma w sobie wewnętrzny pęd do rozwoju do dostarczania sobie bodźców, których potrzebuje.
-
Najważniejszymi systemami sensorycznymi są system przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy. Zaczynają one pracować bardzo wcześnie, jeszcze w okresie prenatalnym. Ich prawidłowe funkcjonowanie wpływa na pracę pozostałych zmysłów, przyczynia się do rozwoju napięcia mięśniowego, koordynacji ruchowej, reakcji równoważnych, ruchów oczu, świadomości ciała.
